Zespół Reitera

Zespół Reitera, czyli reaktywne zapalenie stawów, to choroba, która powstaje w wyniku powikłań na skutek zarażenia bakterią Chlamydia trachomatis. W zdecydowanej większości, choroba dotyka aktywnych seksualnie mężczyzn – w wieku między 20 a 30 lat. Rzadziej dotyczy kobiet.

Do charakterystycznych objawów choroby należą:

• odczynowe zapalenie stawów
• zapalenie spojówek
• zapalenie cewki moczowej

Obok Chlamydii, przyczyną Zespołu Reitera może być zakażenie rzeżączką, zakażenie krętkami bladymi, wirusem zapalenia wątroby typu B oraz wirus HIV.

Ponadto, objawy Zespołu Reitera manifestują się również: problemami skórnymi oraz ogólnymi dolegliwościami – gorączka, czy objawy grypopodobne.

Zapalenie stawów

Odczynowe zapalenie stawów w Zespole Reitera dotyczy najczęściej dużych stawów: kolanowego, skokowego oraz stawów śródstopia. Najczęściej pierwszym objawem zapalenia stawów jest asymetryczny, nasilający się ból kolana, kostki lub stopy Zazwyczaj dzieje się tak, że zmiany chorobowe naraz obejmują kilka stawów. W trakcie badania, stwierdza się obrzęk bolesność oraz ograniczenie ruchowości w obrębie zainfekowanego stawu. Skóra w tej okolicy jest zazwyczaj znacznie cieplejsza oraz zaczerwieniona. Rzadko zdarza się, że na skutek choroby następuje uszkodzenie powierzchni stawowych – powiedział dr n. med. Igor Michajłowski, specjalista dermatolog-wenerolog

Wielu pacjentów z zespołem Reitera, skarży się również na bóle w okolicy krzyżowo – lędźwiowej. Natomiast, na chwilę obecną nie wiadomo, czy te zmiany są bezpośrednim następstwem odczynowego zapalenia stawów.

Zmiany skórne i śluzówkowe

Zespół Reitera powoduje również ( u około 20% pacjentów) łuszczycopodobne zmiany na skórze i błonach śluzowych. Zazwyczaj są to wykwity grudkowo- krostkowe na dłoniach i stopach oraz na żołędzi i sromie. U nieobrzezanych mężczyzn, zmiany zazwyczaj przybierają postać półkolistych lub obrączkowatych nadżerek o lekko uniesionych brzegach. U mężczyzn pozbawionych napletka, zmiany te są lekko wyniosłe, złuszczające, o bardziej wyraźnym grudkowo – krostkowym charakterze. U kobiet, podobne zmiany mogą pojawić się na sromie i przypominają łuszczycę krostkową.

W obrębie błon śluzowych jamy ustnej, można zauważyć nadżerki lub grudki.

Do charakterystycznych objawów Zespołu Reitera należy zapalenie spojówek. Tę przypadłość odnotowuje się u około 30-50 % pacjentów. Rzadziej występują owrzodzenia rogówki lub zapalenie błony naczyniowej oka.

Zapalenie cewki moczowej lub szyjki macicy

Zapalenie cewki moczowej objawia się bólem i pieczeniem podczas oddawania moczu Dolegliwości te częściej dotyczą mężczyzn. U kobiet występują bóle lub dyskomfort przy oddawaniu moczu. Zapalenie szyjki macicy jest najczęściej bezobjawowe. U mężczyzn zdarza się zapalenie jąder, najądrzy, pęcherzyków nasiennych lub gruczołu krokowego.

Inne objawy

Do rzadko występujących dolegliwości zalicza się zmiany kardiologiczne i neurologiczne. Zmiany sercowe polegają przede wszystkim na zaburzeniach przewodzenia, różnego rodzaju niemiarowości, zapaleniu mięśnia sercowego lub osierdzia oraz zmianach w zastawkach.

Do zmian neurologicznych należą zespół Guillaina – Barrego oraz zapalenie nerwu wzrokowego.

Objawy zapalenia spojówek oraz cewki moczowej zazwyczaj ustępują stosunkowo szybko – po dwóch, maksymalnie trzech tygodniach. W przypadku występowania zmian stawowych, terapia trwa około 3-5 miesięcy. U 75 % pacjentów, choroba ustępuje przed upływem 6 miesięcy. U pozostałych osób, objawy mogą utrzymywać się nawet ponad rok.

Warto pamiętać, że rozpoznanie Zespołu Reitera opiera się na podstawie:

• obecność zmian stawowych utrzymujących się ponad miesiąc i towarzyszącym im bądź potwierdzonych wywiadem objawów zapalenia cewki moczowej lub szyjki macicy
• entezopatii
• współistnienia łuszczycopodobnych zmian skórnych lub ocznych
• wyników badań radiologicznych

Leczenie zespołu Reitera

Podstawą leczenia zespołu Reitera są niesteroidowe środki zapalne – w szczególności naproksen i indometacyna. W przypadku występowania zmian stawowych, które nie ustępują po podaniu środków przeciwzapalnych, należy – po konsultacji z reumatologiem – włączyć kortykosteridów. Wszystkich pacjentów zachęca się do wykonywania ćwiczeń ruchowych mających na celu zachowanie sprawności oraz zapobieganie skurczom. Świetnie sprawdza się indywidualnie dobrana rehabilitacja.

Może ona obejmować:

• ćwiczenia w odciążeniu (np. w podwieszeniu),
• krioterapię (zastosowanie ciekłego azotu),
• prądy diadynamiczne,
• pole magnetyczne,
• masaże,
• ultradźwięki.

Zapalenie cewki moczowej leczy się podawaniem azytromecyny, doksyckliny oraz tetracykliny.

Zapalenie spojówek ustępuje zazwyczaj bez leczenia, aczkolwiek zazwyczaj lekarz zaleca stosowanie kropli do oczu zawierających hydrokortyzon lub sulfacetamid.

Testy PCR

Jeżeli podejrzewają Państwo, że mogli zarazić się wcześniej Chlamydią lub innym drobnoustrojem wywołującym choroby weneryczne, najlepiej niezwłocznie wykonać test PCR, który potwierdzi lub też wyeliminuję istnienie zakażenia. Szybka diagnoza oraz odpowiednie leczenie jest gwarancją, że powyższe dolegliwości nie będą Państwa dotyczyć.

Czym jest test PCR?

Test PCR powstał, aby wyjść naprzeciw Państwa oczekiwaniom w diagnostyce krępujących chorób, jaki bez wątpienia są choroby przenoszone drogą płciową. Testy oparte na metodzie PCR to analizy wyróżniające się wysoką czułością, co oznacza, że badanie wykrywa bardzo małą liczbę bakterii. Zamówiony zestaw pobraniowy zostanie dostarczony kurierem, a po wykonaniu badań w laboratorium diagnostycznym wynik otrzymasz osobiście lub drogą elektroniczną w postaci dokumentu zabezpieczonego hasłem.

FAQ – Zespół Reitera

1. Jak długo rozwija się Zespół Reitera?
Reaktywne zapalenie stawów rozwija się do 4 tygodni po infekcji. Początkowo może dawać słabo odczuwalne objawy, które z czasem jednak przybierają na sile.

2. Czy możliwy jest łagodny przebieg choroby wenerycznej i przeoczenie infekcji, która następnie rozwinie się w Zespół Reitera?
Tak. Wiele infekcji wenerycznych może przebiegać łagodnie i bezobjawowo. Niestety w niektórych przypadkach bakteria nie zanika, a zaczyna atakować stawy, prowadząc do groźnych powikłań, m.in Zespołu Reitera.

3. Jakie są metody leczenia Zespołu Reitera?
Metody leczenia i stosowane środki farmakologiczne dobiera się w zależności od stopnia zaawansowania choroby. W lekkim stadium stosuje się niesteroidowe leki przeciwzapalne i leki wzmacniające stawy. Niezbędna jest fizjoterapia i regularna aktywność fizyczna. W zaawansowanym stadium pacjenci dodatkowo przyjmują leki reumatologiczne.

Bibliografia

1. A. D. Shedd, S. G. Reddy,, J. J. Meffert, E. W. Kraus. Ostry początek zmian skórnych i zapalenia małej liczby stawów, Division of Dermatology and Cutaneous Surgery, University of Texas Health Science Center at San Antonio
2. J. Szechiński,J. Świerkot, Reaktywne zapalenia stawów – problemy diagnostyczne i terapeutyczne, Przewodnik Lekarza/Guide for GPs, 2003
3. B. Kwiatkowska, M. Maślińska, Postępy w diagnostyce i leczeniu reaktywnego zapalenia stawów, Oddział Wczesnej Diagnostyki Zapalenia Stawów Instytutu Reumatologii im. prof. dr hab. med. Eleonory Reicher w Warszawie, 2006