Opryszczka – Wirus HSV (Herpes Simplex Viruses)
SPIS TREŚCI
Opryszczka to choroba wywoływana przez wirus HSV. Może on powodować opryszczkę wargową, opryszczkę narządów płciowych, ostre zapalenie gardła, a nawet opryszczkowe zapalenie mózgu. Wirusem zarażamy się poprzez kontakt z zarażoną osobą (nosicielem). Szczególnie w przypadku opryszczki twarzy czynnikiem ryzyka może być również kontakt z przedmiotami używanymi przez zarażoną osobę. Nosicielami wirusa jest większość ludzi. Jednocześnie nie u każdego nosiciela HSV od razu pojawia się opryszczka, co powoduje duże ryzyko rozprzestrzeniania się choroby.
| Wirus opryszczki zwykłej (wirus HSV) | ||
|---|---|---|
| Drogi zakażenia wirusem | Objawy zakażenia | Leczenie opryszczki zwykłej |
| Bezpośredni kontakt z osobą chorą lub nosicielem wirusa poprzez przygodne kontakty seksualne i brak zabezpieczenia prezerwatywą. | Miejscowe i rozległe stany zapalne (pęcherzyki z treścią) narządów płciowych | Leczenie farmakologiczne w przypadku lekkiego przebiegu schorzenia. |
| Zakażenie wrodzone lub okołoporodowe (podczas przechodzenia przez kanał rodny matki) | – Pieczenie i swędzenie – Gorączka – W przypadkach zaawansowanych miejscowe owrzodzenia |
W przypadkach wystąpienia powikłań, stosuje się hospitalizację pacjenta. |
Czym jest opryszczka?
Wirus opryszczki podzielić można na dwa typy:
- HHV-1 human herpesvirus – ludzki herpeswirus (dawniej HSV-1, herpes labialis – opryszczka wargowa)
- HHV-2 human herpesvirus – ludzki herpeswirus (dawniej HSV-2, herpes genitalis – opryszczka narządów płciowych).
Pierwszy (HSV-1) wywołuje opryszczkę występującą w obrębie twarzy. Najczęściej jest to opryszczka wargowa, ale też opryszczka w jamie ustnej, czy opryszczka w nosie. Opryszczka miejsc intymnych wywoływana jest przez wirus HSV-2. Jest to bardzo nieprzyjemna przypadłość, o charakterze nawrotowym, a co więcej – może przyczyniać się do pojawiania się groźnych powikłań.
Zazwyczaj lokalizacja zmian sugeruje podtyp wirusa, tzn: opryszczka w okolicach warg sromowych, pochwy szyjki macicy oraz cewki moczowej, penisa, napletka ,odbytu, pośladków najczęściej spowodowana jest przez HSV-2, zaś zmiany w obrębie twarzy to infekcja HSV-1. Jednak czasem zdarzają się sytuacje odwrotne i tylko badanie molekularne może potwierdzić z jakim typem wirusa mamy do czynienia.
Opryszczka – objawy
Opryszczka genitalna najczęściej przebiega gwałtownie. Opryszczka narządów płciowych u kobiet występuje jako opryszczka warg sromowych, opryszczka pochwy, czy opryszczka krocza i wewnętrznej strony ud. Opryszczka narządów płciowych u mężczyzn obejmuje natomiast najczęściej prącie. Jednocześnie warto wspomnieć, że znacznie łatwiej do zarażenia dochodzi u kobiet. Objawy pojawiają się nawet kilka miesięcy lub lat od zarażenia wirusem.
Charakterystycznym objawem wirusa HSV jest pojawianie się pęcherzyków, które po pęknięciu tworzą otwarte ranki. Po wygojeniu się nie pozostawiają blizn. U wielu chorych obserwuję się również powiększenie węzłów chłonnych.
Zanim zaobserwujemy zmiany skórne, nasz niepokój powinno wzbudzić pieczenie, ból oraz mrowienie. Następnie pojawia się niewielki pęcherzyk. Z czasem powstają kolejne pęcherzyki, które w końcu się łączą, prowadząc do poważniejszych zmian, jak owrzodzenie i nadżerka. Jednym z objawów opryszczki jest również wydzielina z pochwy u kobiet lub prącia u mężczyzn. Poza objawami miejscowymi możemy mieć do czynienia z gorączką, bólem mięśni oraz głowy. Czasem powiększone są również węzły chłonne. – mówi dr n. med. Igor Michajłowski, specjalista dermatolog-wenerolog z Gdańska
Opryszczka – przyczyny. Jak można się zarazić?
Wirus wywołujący opryszczkę narządów płciowych przenosi się podczas kontaktów seksualnych. Zarazić można się tylko poprzez bezpośredni kontakt z osobą chorą lub nosicielem wirusa, u którego nie występują objawy. Rzadziej do zakażenia dochodzi poprzez kontakt z otwartą raną chorego.
Reaktywacja wirusa
Często dochodzi do ponownego zachorowania. O takiej sytuacji można mówić, gdy wirusy HSV pozostawały w stanie uśpienia, nie dając objawów, a po pewnym czasie ponownie powodują powstanie opryszczki. Im intensywniej przebiegał pierwszy rzut choroby, tym bardziej prawdopodobne, że problem powróci. Taka reaktywacja wirusa przebiega jednak mniej gwałtownie niż pierwsze zachorowanie. Raczej nie pojawiają się objawy ogólne, jak np. gorączka. Nawrotowi choroby sprzyjają stany spadku odporności, niedożywienie, czy stres. Kolejne reaktywacje mają miejsce najczęściej co kilka miesięcy.
Opryszczka – leczenie
Opryszczka narządów płciowych jest bardzo trudna w leczeniu. Nie można pozbyć się całkowicie wirusów HSV z organizmu, a jedynie wyleczyć chorobę, jaką jest sama opryszczka. Oznacza to, że nawet po zniknięciu objawów, jest się nosicielem wirusa, który może przechodzić na partnerów seksualnych, a także wywoływać ponowne rzuty choroby.
W walce z opryszczką miejsc intymnych nie sprawdzają się preparaty stosowane zewnętrznie. Mogą one jedynie doraźnie łagodzić nieprzyjemne objawy. Leczenie opryszczki opiera się na lekach stosowanych wewnętrznie, jak chociażby środki z acyklowirem. Im szybciej podejmie się leczenie, tym szybciej ustąpią objawy. – mówi dr n. med. Igor Michajłowski, specjalista dermatolog-wenerolog z Gdańska
Leczenie opryszczki narządów płciowych polega na stosowaniu środków farmakologicznych. W zależności od stanu zdrowia pacjenta i stopnia zaawansowania schorzenia środki mogą być podawane doustnie lub dożylnie. W przebiegu lekkich infekcji zaleca się miejscową aplikację maści. W przypadku wystąpienia powikłań i rozległych infekcji opryszczką, niezbędna jest hospitalizacja i ustabilizowanie stanu zdrowia chorego.
Powikłania
Najczęstszym i najpowszechniejszym powikłaniem jest oczywiście ponowne wystąpienie objawów choroby. Co więcej, wirus może rozprzestrzeniać się na inne partie ciała, atakując na przykład kończyny.
Z opryszczką mogą wiązać się także groźniejsze powikłania. Jednym z niebezpieczniejszych jest przeniesienie się wirusa do oka, co może prowadzić do zapalenia rogówki, a w efekcie ślepoty. Co więcej, wirus HSV może wywołać zapalenie opon mózgowo rdzeniowych oraz zapalenie rdzenia kręgowego
Większość z groźnych powikłań dotyczy jednak kobiet. Jednym z poważniejszych aspektów jest niepłodność. To efekt nie bezpośredniego działania wirusów HSV, ale reakcji obronnej organizmu. Bardzo niebezpiecznym powikłaniem jest także zwiększone ryzyko pojawienia się raka szyjki macicy, właśnie u kobiet, które są nosicielkami wirusa HSV-2.
Opryszczka a ciąża
Najgroźniejsze powikłania dotyczą kobiet w ciąży. Opryszczka w ciąży, która pojawia się w ostatnim trymestrze, jest bardzo niebezpieczna dla dziecka, które może zostać zarażone podczas porodu. Taka sytuacja może spowodować ślepotę u noworodka, a także doprowadzić do zapalenia opon mózgowo rdzeniowych. Aby zapobiec takiej sytuacji, lekarze najczęściej decydują się na wykonanie cesarskiego cięcia. Choć największe zagrożenie stanowi opryszczka miejsc intymnych, warto być czujnym także w przypadku, gdy pojawia się opryszczka wargowa w ciąży.
Badania
Opryszczka może dawać objawy podobne do innych chorób, jak na przykład pęcherzyca błon śluzowych, zapalenie żołędzi oraz półpasiec. Dlatego też w wypadku podejrzenia występowania opryszczki, wykonać można specjalistyczne testy. Rozwiązanie to jest w szczególności polecane kobietom w ciąży, u których wystąpiły objawy podobne do opryszczki w przeszłości lub właśnie podczas ciąży. Dzięki temu można ograniczyć ryzyko ewentualnego zarażenia noworodka.
Istnieje kilka metod badania obecności wirusów. Najbardziej dokładnym jest badanie PCR, specyficzność jest bardzo wysoka, a czułość umożliwia wykonanie analizy z niewielkiej ilości materiału pobranego do badania.
Zestaw pobraniowy do wykonania badania można zamówić na stronie internetowej.
Do analizy wystarczający jest wymaz z zainfekowanej okolicy (szyjki macicy, pochwy, żołędzi, napletka, sromu, jamy ustnej i gardła oraz okolicy odbytu). Materiał biologiczny odsyłamy do laboratorium, a wynik można otrzymać drogą elektroniczną lub odebrać osobiście
W przypadku otrzymania pozytywnego wyniku testu, chory ma możliwość zwrócenia się bezpośrednio do specjalistów wenerologów w Lifemedica. Placówka oferuje bezpieczny i dyskretny dostęp do wielu możliwości leczenia i kompleksową opiekę nad pacjentem.
FAQ – Opryszczka HSV
1. Czy zakażenie wirusem opryszczki HSV może przebiegać bezobjawowo i ile trwa całkowity czas leczenia?
Tak, szczególnie w pierwszych dniach od zakażenia, choroba może nie dawać żadnych objawów. Pierwsze symptomy odczuwalne są po 7 dniach. Całkowity czas leczenia trwa około 4 tygodni.
2. Kto znajduje się w grupie ryzyka zakażenia opryszczką HSV?
Szczególnie narażone są osoby aktywne seksualnie, które posiadają wielu partnerów lub mają często przygodne stosunki.
3. Czy diagnostyka opryszczki HSV jest łatwa?
Tak. Infekcja jest prosta do zdiagnozowania i polega na badaniu krwi chorego i ustaleniu poziomu przeciwciał. Wysoką skuteczność we wstępnej diagnozie wykazują testy PCR.
Bibliografia
1. A. Majewska, E. Romejko-Wolniewicz, J. Zaręba-Szczudlik, M.Łuczak, G. Młynarczyk, Wirus opryszczki pospolitej typu 1:epidemiologia i udział wirusa w zakażeniach narządów płciowych, Katedra i Zakład Mikrobiologii Lekarskiej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego Kierownik Katedry: prof. dr hab. n. med. Grażyna Młynarczyk, 2011
2. M. Kobus, E. Krawczyk, P. Kopczacki, W. Danielewski, M.Luczak, Wplyw nowo zsyntetyzowanych seskwiterpenowych analogow taksolu na namnazanie wirusa opryszczki [HSV-1 MC] oraz retrowirusa [Mo-MSV], Medycyna Doświadczalna i Mikrobiologia, 2001
3. AB. Serwin, E. Musialkowska B. Chodynicka, Opryszczka narządów w płciowych-nadal istotny problem epidemiologiczny i kliniczny, 2010
